Hoe start-ups de innovatiecultuur van de NMBS versterken

Willekens werkt voor het Innovation Program binnen de NMBS, waar nieuwe ideeën worden uitgetest. ‘We maken vooral proof-of-concepts’, vertelt Willekens. ‘We onderzoeken of we problemen van klanten innovatief kunnen oplossen. Zodra we een concept bewezen hebben geven we een aanbeveling aan de business, waarin we uitleggen of een oplossing onze klanten kan dienen, en of het geïndustrialiseerd kan worden.’

Dat werk is vrij divers. Willekens vertelt hoe het Innovation Program tests deed met een systeem om via QR-codes blinden beter door stations te leiden, iets wat ze bijvoorbeeld uittesten in Brussel-Zuid. Maar ze onderzochten evengoed seamless ticketing, waarbij een passagier geen ticket meer moet kopen. Wanneer ze afstappen van de trein gaat het juiste bedrag gewoon automatisch van hun rekening.

‘Doorgaans ligt de focus op de ervaring van de klant verbeteren’, vertelt Willekens. ‘Soms gaat dat over kleine doelgroepen, zoals reizigers met een visuele beperking. En soms heeft het mogelijk een impact op heel grote groepen van onze klanten, zoals het geval was bij seamless ticketing.’

En daarbij horen ook start-ups. Het werk van Willekens steunt deels op input uit de NMBS zelf, maar heel vaak werken ze ook samen met start-ups. ‘Start-ups zijn voor ons van groot belang’, stelt Willekens. ‘We werken graag samen met externe partners, en start-ups zijn flexibel en toegankelijk. Ze denken ook goed mee met wat de klant wilt. Je voelt dat er een dynamiek inzit. Start-ups gaan mee in onze agile manier van werken. En dat gaat in beide richtingen. Wij gaan vaak met een idee op zoek naar partners, maar regelmatig pitchen start-ups ook ideeën aan ons. Het is een two-way street.’

Autonome treinen

Eén van die start-ups waarmee ze contacten legden is OTIV. De Gentse start-up automatiseert trams en treinen. ‘We focussen ons op spoorvoertuigen in complexe omgevingen’, vertelt Sam De Smet, mede-oprichter van OTIV. ‘Dat kan gaan over complexe stedelijke omgevingen, zoals trams. Maar we werken ook op industriële locaties, denk maar aan treinen op rangeersites of in havens.’

Zo installeren ze een hoop sensoren en camera’s op een spoorvoertuig. Data uit die bronnen worden vervolgens geanalyseerd via de slimme software van OTIV. Voorlopig bieden ze daarbij vooral ondersteuning aan een menselijke bestuurder, maar in de toekomst willen ze die voertuigen ook compleet autonoom maken.

‘Iedereen kent natuurlijk de autonome wagen’, vertelt De Smet. ‘Maar spoorvoertuigen zijn eigenlijk een perfecte toepassing van autonomie. Je hebt de rails, dus je weet waar het voertuig naartoe gaat. Dit is de snelste manier om autonome technologie op een economisch duurzame manier uit te rollen. Een autonome wagen zal het mobiliteitsprobleem niet oplossen, het zal nog altijd in de file staan, en tegelijk is de technologische maturiteit van autonomie ideaal voor spoorvoertuigen.’

Dat idee kende al succes. De start-up zag het licht begin 2020, en ze passeerde sindsdien al via een Belgische tech accelerator. Vandaag testen ze hun technologie uit met een groot Europees spoorwegbedrijf en ze maken zich ook op voor een kapitaalronde.

Pilootprojecten doen

Zo belandden ze in het vaarwater van het Innovation Program van de NMBS op de eerste editie van het event The Big Score Sessions. ‘We namen deel aan The Big Score Sessions #1 Logistics & Mobility, om te kijken welke technologie er opkomt in de markt’, vertelt Willekens van de NMBS. ‘Vaak lopen start-ups vooruit, dus het is belangrijk om daar aanwezig te zijn, zodat we contacten en samenwerkingen kunnen opzetten.’

‘Voor ons is het nu cruciaal om pilootprojecten te doen, en daarvoor partners te vinden’, voegt De Smet van OTIV toe. ‘Zo valideren we samen met hen de technologie en de business case. Op The Big Score Sessions hadden we daarrond zeker een aantal interessante gesprekken, waaronder met de NMBS.’

Voor Willekens dient dit alles alvast een groter doel: een innovatiecultuur stimuleren. ‘Vanuit de buitenkant heeft de NMBS niet altijd een even innovatief imago’, geeft Willekens toe. ‘Maar er zit enorm veel kennis binnen onze organisatie. Er zijn mensen die erg veel goesting hebben om dingen te veranderen. We zien dat onze innovatiecultuur vandaag sterk groeit, en dat we een ecosysteem rond ons opbouwen.’

Benieuwd naar meer innovatieve oplossingen voor specifieke industrieën? Neem deel aan de volgende The Big Score Sessions. Een reeks matchmaking events voor start-ups, corporates en VCs, georganiseerd door Startups.be | Scale-Ups.eu. Meer info: sessions.thebigscore.be