Wat je kan leren van de cultuur in verenigingen en clubs

Cultuur moet een strategische doelstelling van elk bedrijf zijn, stelt Peter s’Jongers, medeoprichter en CEO van Protime, in zijn boek Trots!. Het is de organisatiecultuur die bepaalt of medewerkers geëngageerd zijn, initiatief nemen, groeien… Met organisatiecultuur maak je je bedrijf sexy voor de mensen die er werken.

Elk bedrijf kan sexy zijn

Er is een tekort aan talent en een overaanbod aan uitdagende jobs in leuke, hippe bedrijven die een voorbeeld nemen aan sexy organisaties als Facebook, Google, Apple, Spotify. Als je bedrijf, je dienst of product niet sexy is, kan je het dus wel schudden… Of toch niet?

Elke organisatie kan volgens s’Jongers sexy zijn. Dat doe je niet door een lounge te installeren, een pooltafel te voorzien en de mensen toe te laten hun hond mee te nemen naar kantoor. Maar wel door je mensen fier te laten zijn op de organisatie waarvoor ze werken en door ervoor te zorgen dat je mensen met plezier komen werken en geëngageerd zijn en blijven.

Engagement behouden

Een organisatie wordt gevormd door de mensen die er werken. Menselijk kapitaal is het enige wat er werkelijk toe doet, want een bedrijf staat of valt bij het engagement van zijn medewerkers. Elke werknemer begint met veel enthousiasme en engagement aan een nieuwe job. Maar uit onderzoek blijkt dat daar na enige tijd niet veel van overblijft.

S’Jongers haalt er in zijn boek hallucinante cijfers bij van de Employee Engagement Survey van SD Worx uit 2017. 85,5 procent van de werknemers in België is nauwelijks tot matig geëngageerd. 23 procent is zelfs helemaal niet geëngageerd. En we hebben het dan niet enkel over arbeiders in verouderde, deprimerende fabrieken. Ook 70 procent van de kenniswerkers is niet betrokken.

‘De winst uit een verhoogd engagement ligt voor het rapen. Betrokken en tevreden medewerkers leveren betere bedrijfsresultaten op. Ze smeden hechtere banden met klanten en komen energieker en loyaler voor de dag’, aldus s’Jongers. Als het engagement stijgt, daalt het ziekteverzuim en het verloop en krijgt je bedrijfsimago een positieve boost.

Ondernemerschap aanmoedigen

Het engagement van je medewerkers verhogen is dus wat je moet doen om een sexy bedrijf te worden. Dat is snel gezegd, maar hoe doe je dat? Volgens s’Jongers kan je beginnen met ondernemerschap aan te moedigen bij je mensen. Elk kind is ondernemend: het is creatief, voortdurend bezig, valt en staat weer op om nieuwe dingen te proberen… Maar dat ondernemerschap verdwijnt met opgroeien ‘Omdat wij, hun ouders en begeleiders, ze risicoaverser maken. Ze constant aanspreken op hun fouten. We coachen hen op fouten in plaats van op successen. Iets wat ons helaas ook te vaak typeert op de werkvloer.’

‘Clubs zijn dus eigenlijk mini-ondernemingen met precies dezelfde rollen als in onze organisaties’

Het engagement dat volgens onderzoek blijkt te ontbreken in onze bedrijven, ziet s’Jongers wel terug in onze clubs en in het verenigingsleven. ‘Zulke clubs zijn dus eigenlijk mini-ondernemingen met precies dezelfde rollen als in onze organisaties. Mensen nemen initiatieven, beslissen bepaalde zaken, werken samen, overleggen over doelstellingen, bouwen een team met vrienden… en halen zo vaak resultaten om jaloers op te zijn. En helemaal opvallend, geld is geen drijfveer.’ Door die clubwerking te vertalen naar de werkvloer en te stimuleren in teamwerking, schiep s’Jongers in Protime een klimaat waar mensen ruimte krijgen om te innoveren, te ondernemen, te creëren.

Laat mensen cultuur bepalen

Protime scoort al jaren heel goed als Great Place to Work in België en Nederland. Dat is volgens s’Jongers te danken aan de organisatiecultuur die mensen altijd op de eerste plaats zet. Het zijn dan ook de mensen van Protime die de bedrijfscultuur vormen.

‘Vaak zien we dat een cultuur niet werkt wanneer ze van bovenuit georganiseerd en opgelegd wordt. Ook bedrijven die denken aan bedrijfscultuur te werken wanneer ze fors investeren in feestjes en activiteiten op het werk om een samenhorigheidsgevoel te creëren, blijven met niet veel achter wanneer de budgetten voor activiteiten geschrapt worden of medewerkers de overdaad aan activiteiten beu zijn.’

Gooi het organogram weg

Dat mensen centraal staan, heeft ook impact op het klassieke organogram. Bij Protime wordt vertrokken vanuit de talenten en passies van mensen, om daar dan de bedrijfsvoering op af te stemmen. Mensen creëren er zelf hun functies en structuren. Als leidinggevende betekent dat, dat je moet leren loslaten, wat minder controle en wat meer vertrouwen hebt. Maar je moet daar ook mee opletten, waarschuwt s’Jongers. Voortdurende verandering maakt mensen en organisaties kwetsbaar. ‘Want kunnen terugvallen op vaste structuren biedt best ook een houvast en sommige mensen hebben hier meer nood aan dan anderen. Het belang van mensen aan te werven die passen in de organisatie eerder dan in de functieomschrijving wordt hier nog maar eens mee onderstreept.’

s’Jongers is ervan overtuigd dat organisatiestructuren en functieomschrijvingen minder belangrijk zijn dan de organisatiecultuur. ‘Je zal merken dat ondernemerschap, engagement of trots uiteindelijk alles samenhoudt, niet de structuur. Onze cultuur zorgt voor een band tussen onze mensen met onze organisatie.’

In Trots! beschrijft Peter s’Jongers vanuit zijn eigen ervaring als ondernemer en CEO van Protime hoe organisatiecultuur medewerkers motiveert en engageert, zodat ze trots zijn op de organisatie waarvoor ze werken. Trots! verscheen heel recent bij uitgeverij Die Keure.