Management
Hilde Luystermans: ‘Ethiek is een job met vele partners’
Het ethisch comité van de Franse olie- en gasmaatschappij Total wordt voorgezeten door een Belgische topvrouw: Hilde Luystermans. Vanuit die positie beschermt ze de reputatie van Total wereldwijd. ‘Mijn industriële en business-achtergrond is hierbij een stevige plus.’
Wat houdt je huidige job bij het ethisch comité in?
‘Ik ben verantwoordelijk voor het toepassen van de code of conduct van de hele Total-groep. Dat zijn onze gedragsregels, die op hun beurt een vertaling zijn van de waarden van het bedrijf. Onze eerste taak is ervoor te zorgen dat die gedragscode bestaat en up-to-date wordt gehouden en dat die ook op groepsniveau bekend is en nageleefd wordt. Alle aspecten van ethiek komen aan bod, gaande van corruptie, prijsafspraken, discriminatie tot arbeids- gezondheid en milieuveiligheid. Alles wat met businessintegriteit en mensenrechten te maken heeft, hoort er ook bij. We volgen in de eerste plaats de bestaande wetgevingen en internationale richtlijnen, maar als die er niet zijn, stellen we interne regels op: bijvoorbeeld over het ethisch inzetten van onze resources, of gedragsregels voor ons personeel, regels voor de supply chains, enzovoort. Mijn job hier – anders dan in Antwerpen – speelt zich af op corporate niveau voor de volledige groep, wat me toegang geeft tot de hele Total-wereld. De onderwerpen die ik nu behandel, zijn noch technisch, noch industrieel van aard, maar wél heel actueel. Het is eveneens een erg transversale job, over verschillende domeinen en expertises heen. Ik doe die job dus nooit alleen, maar heb heel veel links met alle disciplines in de groep. Eigenlijk heeft elke business-beslissing die we nemen een ethische dimensie. Belangrijk is dat de waarden van het bedrijf gereflecteerd worden in de keuzes die we maken.’
Hoe pak je dat aan om ethisch te blijven in een wereld die alsmaar corrupter wordt?
‘Aan de basis ligt een diepgaande reflectie over wat nu precies de bestaansreden van ons bedrijf is. We hebben de ambitie om de responsible energy major te zijn, wat wil zeggen dat we propere energie ter beschikking willen stellen van zoveel mogelijk mensen op deze planeet, tegen een aanvaardbare prijs. Toegang tot energie speelt een enorme rol bij de creatie van welvaart en welzijn en is noodzakelijk om armoede volledig uit de wereld te bannen. Afgezien van de strategie om dit uit te voeren, hebben we ook onze waarden opnieuw gedefinieerd. Belangrijk is dat alle werknemers van het bedrijf bij deze oefeningen werden betrokken. Van de vijf gekozen waarden zitten er twee in het hart van de ethiek. In de eerste plaats is daar veiligheid. Dat is onze absolute prioriteit: we willen voldoen aan de hoogste veiligheids-, milieu- en gezondheidsnormen. De tweede waarde is wat we ‘respect voor elkaar’ noemen. Die waarde dekt eigenlijk alle ethische assen af waar we het daarnet over hebben gehad. Als laatste stap hebben we die waarden vertaald in een gedragscode, die eind vorig jaar werd gereviseerd. Ons uitgangspunt is dat als we werken in de wereld aan twee voorwaarden moet worden voldaan: we moeten de wetten en regels van het betrokken land kunnen volgen, maar evenzeer in staat kunnen zijn onze eigen gedragscode na te leven. Zijn die twee op bepaalde aspecten niet gelijk, dan volgen we steeds de strengere regel. Aan dit principe koppelen we een tweede, namelijk dat we nooit tussenkomen in de politiek van een land.’
En wat gebeurt er als de gedragscode niet wordt gevolgd?
‘Wij trachten een cultuur te ontwikkelen waarbij het respecteren van onze waarden een natuurlijk onderdeel wordt van ons DNA. Maar in de Total-groep werken nagenoeg 100.000 mensen en dat betekent onvermijdelijk kans op overtredingen. Of het nu gaat over belangenvermenging, fraude of grensoverschrijdend gedrag: niets menselijks is me vreemd. Het is essentieel dat het bedrijf optreedt, duidelijk aangeeft dat dergelijke afwijkingen onaanvaardbaar zijn en dat ook doet op een consequente manier. Dat wil zeggen: zowel voor een arbeider als over een topmanager die over de schreef gaat. Alleen dan kan je een basis van vertrouwen ontwikkelen.’
Wat heb je in België geleerd dat je nu toepast voor de hele groep?
‘Het klinkt misschien wat raar omdat het over ethiek gaat, maar mijn industriële en business-achtergrond is een echt voordeel voor deze job. Ik ervaar dat echt als een grote plus. Ethische problemen doen zich dikwijls voor in een industriële of businessomgeving. Door mijn achtergrond ben ik in staat de context te begrijpen en zo word ik meteen een andere gesprekspartner, want ik weet waarover ik praat. Ik heb veel moeilijke business-situaties meegemaakt en kan beide zijden van de medaille zien. Dankzij mijn ervaring als CEO van het Antwerpse platform weet ik wat HR-management inhoudt. Ook dat aspect komt van pas in de huidige functie. Ethiek is een job met vele partners. Een van de belangrijkste vereisten is dat je in staat moet zijn om mensen te beïnvloeden en te overtuigen. Dat leer je als manager. Ik kan gelijk hebben, maar ik moet ook nog gelijk krijgen. Het is mijn taak om mensen voortdurend te confronteren met de vraag: en wat als je het nu eens bekijkt door een ethische bril?’
Dit is een verkorte versie van het artikel in MT magazine van mei met als dossier reputatie. Wil je het hele artikel lezen? Bestel dit nummer dan na in onze MT-shop.
