Waarom leiders de gorilla moeten temmen

Eén van je werknemers komt een kwartier te laat en duidelijk overstuur toe op een belangrijke meeting. In een eerste reactie geef je hem of haar een uitbrander: ‘Eindelijk, zeg, waar heb jij gezeten?! Ga zitten zodat we kunnen beginnen!’

Herkenbaar? Dat is de gorilla in elk van ons die even de bovenhand kreeg. Later hoor je dat het zieke dochtertje in allerijl naar de grootouders moest worden gebracht en besef je dat je te snel en ongepast hebt gereageerd. ‘Een paar seconden rust tussen stimulus en respons, hadden in dit geval een heel andere leider van je gemaakt’, zegt Rudi Francken die zelf 20 jaar leidinggevende functies vervulde bij onder ander Nike en Randstad. Met Mind Your Brain leert hij leidinggevenden omgaan met stresssituaties door hen wetenschappelijk onderbouwde kennis van hun hersenen bij te brengen.

‘Leidinggevenden komen vaak met heel ‘bedekte’ problemen bij me langs: de communicatie met mijn team loopt niet vlot, ik kan mijn mensen niet engageren en motiveren… Toch blijkt het vaak neer te komen op hun leiderschapsstijl en hoe ze reageren en beslissen in stresssituaties’, zegt Rudi.

Drie dierenbreinen

‘Evolutionair bestaat ons brein uit drie delen’, licht hij toe. ‘Het reptielenbrein is gericht op overleven en reageert puur intuïtief. Wanneer gevaar dreigt reageert een reptiel door te vluchten, te bevriezen of te vechten.’

Het gorillabrein is ontstaan door in groep te gaan leven. Het is het deel van onze hersenen dat onze emoties stuurt, maar ook bepaalt hoe we ons verhouden tegenover anderen, wat we graag doen, of we eerder dominant dan wel onderdanig zijn en of we andere vertrouwen of wantrouwen.

Het duivenbrein ten slotte bevindt zich in de prefrontale cortex net boven onze ogen.’ Zoals een duif zorgt dit deel van de hersenen dat we vlot kunnen omgaan met anderen, het wil vrede brengen en remt de gorilla in elk van ons’, aldus Rudi.

Geef de duif de bovenhand

In onze hersenen is er een constant gevecht tussen duif en gorilla aan de gang. ‘In onze chaotische, stressvolle bedrijfsomgeving trekt de sterke, intuïtieve, op angst functionerende gorilla alles naar zich toe en laat ons met een angstig, wantrouwend, gejaagd gevoel achter. Deze state of mind bepaalt echter wel hoe we denken, communiceren, oordelen, beslissen en keuzes maken.’ Als we ons daar continu van bewust zijn, leren we beter reageren op stresssituaties.

De gorilla is noodzakelijk omdat hij ons beschermt tegen fysieke pijn, imagoschade etc. maar de duif moet de bovenhand krijgen en de gorilla als het ware temmen. ‘De duif zorgt voor een paar noodzakelijke seconden rust tussen stimulus en respons. ‘Ga zitten en kom even op adem vooraleer je ons zegt waarom je een kwartier te laat bent’ had in bovenstaande situatie een heel ander leider van je gemaakt.’

Mind Your Brain lanceert binnenkort een gloednieuw programma Sharper Minds. Om het zo goed mogelijk te laten aansluiten op de behoeften van leidinggevenden hebben ze deze korte online enquête opgesteld: 3 vragen, 2 minuten, 1 click