Ook leiders hebben last van coronastress

Michael Verveckken, Managing Director van Fujitsu België, is sinds maart 2020 thuiswerker. Hij behoort niet tot de categorie die er fitter van wordt. ‘Spijtig genoeg eerder dikker’, lacht hij. Via de camera toont hij de loopband naast zijn bureau. ‘Ik heb wel een goed voornemen. Mijn dagen beginnen vroeger en duren langer, maar tijdens conference calls waarbij ik alleen moet luisteren, kan ik wandelen op de wandelband.’

Heb je moeite gehad om je aan te passen aan dat werken op afstand?

‘Persoonlijk toch wat minder. Ook omdat ik voor ik naar Fujitsu kwam heel veel internationale jobs heb gedaan waar je constant remote werkt. Naar kantoor gaan was vooral voor het sociale element. Ik heb nu het gevoel dat ik terug in een internationale job zit, want ik ben weer helemaal remote.’

Hoe moeilijk is het om op afstand met je team samen te werken?

‘Ik merk toch wel dat we de limieten voelen van hoe je aan een team kunt bouwen. De helft van ons managementteam is nieuw. We hebben twee of drie teamleden die elkaar nog nooit fysiek hebben gezien. Voor onze financiële directeur is het kantoor nog nooit open geweest. Je creëert sneller en beter een nauwere band wanneer je elkaar fysiek hebt gezien.’

‘Wat stressvoller is, is het feit dat je de communicatie en de reactie van de mensen niet kunt zien’

Is het moeilijker om emoties te zien, een mening te vormen, risico’s in te schatten?

Ja, want een deel van de communicatie gaat gewoon verloren. Als je via Teams vergadert, zie je wel degene die spreekt in beeld, maar je kan de zaal niet lezen, je hebt meer afleidingen, mensen zetten hun camera af en toe eens af.

Je moet echt opletten dat je de emoties goed managet, dat er geen frustraties in het team gaan leven. Communicatie is enorm belangrijk, maar tien procent is wat je zegt, twintig procent is de toon, positief, negatief, zeventig procent is non-verbaal. Het non-verbale kan je een stuk opvangen met Teams, maar toch niet volledig is mijn ervaring.’

Je raakt bovendien uitgeput van een hele dag videovergaderen. De reistijd van vroeger is immers ook weggevallen. Ontspannen in de wagen is er niet meer bij. Herken je dat?

‘Ja, absoluut. Voor mij is het zelfs nog erger, de reistijd is gewoon geconverteerd in werktijd. Vroeger ging ik op kantoor in Anderlecht, vergaderingen startten meestal om half tien ten vroegste. Tegenwoordig begin je om acht uur of half negen, de agenda wordt volgeboekt, je gaat van de ene meeting naar de andere, de tijd wordt altijd volledig gebruikt.

‘Voor alles worden nu meetings ingeschoten, dat brengt meer stress’

Ik zit thuis, maar ik zit vaak te lunchen achter het bureau. Ik voel me op zich nog wel oké, maar het heeft wel een enorme impact. Ik probeer af en toe met mijn mensen te gaan wandelen. Ik ga met één collega per keer een wandeling doen, samen buiten zijn.’

Is op afstand werken stressvoller dan op het bureel werken?

‘Een stuk ga ik op tijd komen of niet, want ik zit in de file, dat valt weg. Maar wat stressvoller is, is het feit dat je de communicatie en de reactie van de mensen niet kunt zien. Het vergt veel meer inspanning.

Wat me ook meer stress bezorgt, is de manier waarop je iets wil overbrengen. Als je vroeger een moeilijk gesprek had, dan ging je samen even een koffietje drinken. Nu moet ik mijn woorden veel meer wikken en wegen. Vroeger kon je de lichaamstaal zien, nu heb je iemand aan de telefoon of via Teams en de camera staat niet altijd aan.

De werkdruk is ook enorm, in dat aspect is de stress ook wel toegenomen. Op kantoor kwam af en toe iemand even langs en stelde een vraag of we hadden een gesprek van vijf minuutjes, dat ging heel snel, dat was veel efficiënter. Nu is dat elke keer een meeting van een half uur.

‘Er zijn weinig mensen die komen vragen hoe ik me voel’

We zijn nu bezig om te bekijken hoe we efficiënter met die meetings om kunnen gaan, hoe we niet al die tijd moeten gebruiken. Zo hebben we vrijdag een verplichte focussectie. We willen vrijdagmorgen alle agenda’s blokkeren en de collega’s stimuleren om geen meetings te hebben. Dat je een halve dag even deep connected je werk kan doen.

Voor alles worden nu meetings ingeschoten, in dat opzicht brengt me dat wel meer stress. Vooral als het een meeting is waarbij ik na vijf minuten nog altijd niet weet waar het naar toe moet. Dan word ik wel een lastige, dan vraag ik me af wat we hier nu proberen te bereiken. Ja, ik heb meer stress van thuiswerk, persoonlijk is het voor mij makkelijker om face-to-face te werken.’

Connecteren met mensen is voor topmensen een belangrijke asset. Naar klanten gaan, netwerkevents, dat is fysiek weggevallen. Dat moet toch ongelooflijk moeilijk zijn als je een sociale mens bent?

‘Ja, dat is heel moeilijk. Je probeert dat wel op te vangen, maar je teert vooral op het onderhouden van het netwerk dat je had. De netwerkevents waar ik twee, drie avonden in de week naartoe ging, die vallen weg. Ik doe dat persoonlijk heel graag, dat is voor mij ontspanning. Een lunchmeeting of een ontbijtsessie, ook dat is allemaal weg.

Ik moet daar wel eerlijk voor uitkomen, dat valt mij heel zwaar. Je probeert dat op te vangen door remote sessies, maar het is voor mij eerder onderhouden wat er is. Het nieuwe opbouwen dat is heel moeilijk, want iedereen zijn agenda zit overvol. Echt connecteren met nieuwe mensen dat is echt heel moeilijk.’

In de media is alleen aandacht voor medewerkers, maar voor leiders is het eigenlijk nog moeilijker.

‘Er is minder begrip. Je bent verantwoordelijk voor andere mensen, maar er zijn weinig mensen die komen vragen hoe ik me voel, buiten mijn eigen baas dan. Hoe kan ik zorgen voor de mentale weerbaarheid van de collega’s, hoe kunnen we hun leven gemakkelijker maken, daar gaat het over. Ik klaag er niet over, want dat is ook de job, maar alles komt bij ons, alle problemen. Bedrijfsleider ben je ook in onvoorziene omstandigheden.’

Wat heb je geleerd het afgelopen jaar?

‘Dat de teambalans het belangrijkste is, dat niemand belangrijker is dan het team. Dat de mensen zich enorm goed kunnen aanpassen aan een nieuwe situatie, ik heb daar enorm veel bewondering voor. Ook hoe iedereen een enorme focus heeft gehad op de klant. We hebben ons jaarlijks onderzoek gedaan en de klanttevredenheid is met acht procent gestegen.

‘Voor velen was remote werken het ideaalbeeld, maar heel veel collega’s snakken naar contact’

Wat ik ook geleerd heb, zijn de limieten van het digitale. Iedereen is bezig met digitale transformatie. Voor velen was remote werken het ideaalbeeld, maar ik merk dat heel veel collega’s snakken naar contact. Ze willen terug naar kantoor, terwijl iedereen voor corona aan het klagen was over de files. Ze zouden nu tevreden zijn om terug in de file te staan als ze de collega’s weer mogen zien.’

Wanneer we allemaal terug mogen naar kantoor, wat is dan het eerste wat je gaat doen?

‘Bij de koffiemachine gaan staan babbelen.’