Hoe je als leider een Da Vinci van digitale transformatie wordt

Onze maatschappij is continu in beweging en daarmee evolueert ook de manier waarop we tegen leiders en hun leiderschap aankijken. Zo verandert technologie de wereld steeds sneller en sneller en dat heeft een enorme impact op leiderschap. Die technologie maakt het niet alleen moeilijker, dat maakt het exponentieel moeilijker.

Alle informatie is vandaag door iedereen te vinden. Leiderschap enkel en alleen gebaseerd op kennis werkt al lang niet meer. Door de transparantie en openheid van onze samenleving komen de handelingen van een leidinggevende steeds meer onder een vergrootglas te liggen. De snelheid van zaken doen is bovendien enorm toegenomen. Die snel veranderende wereld genereert heel wat onzekerheid, want niets staat nog echt vast. En onzekerheid genereert op haar beurt weerstand.

Technologie is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Het is zoals lezen, schrijven en rekenen. Het is een essentiële vaardigheid geworden. Echter, niet iedereen is er even snel mee weg. Niet iedereen is ermee opgegroeid. Toch niet getreurd, want net als bij wiskunde gelden er ook binnen technologie vaste regels en afspraken. Het gaat om een set van wetmatigheden die je jezelf eigen moet maken. Eénmaal je die kent, kan je eender welke digitale uitdaging aan. Technologie is de nieuwe wiskunde.

Gouden formule

Wat is dé gouden formule voor een geslaagde digitale transformatie en wat is de toegevoegde waarde van leiderschap in dit digitale tijdperk? Niet dat het bedrijfsleven het laatste decennium zich niet bewust is geworden van de noodzaak van een doorgedreven digitale transformatie. Nee, die staat bij vele organisaties al lang op het programma. Alleen blijven de gewenste resultaten uit. Hoe komt dat?

Veel bedrijven krijgen de ingewikkelde puzzel van de digitale transformatie niet gelegd. Bedrijven moeten daarom op zoek gaan naar hun gulden snede. De gulden snede intrigeert de mens al van oudsher en belichaamt voor mij het vinden van het perfecte voortschrijdend evenwicht. Je vindt de gulden snede terug in de wiskunde, in de natuur en in de kunst. Dus waarom zou er niet zoiets bestaan als de gulden snede van de digitale transformatie?

Alles is met elkaar geconnecteerd. Strategie, mensen en technologie vormen voor mij een natuurlijke drie-eenheid. Ze verhouden zich tot elkaar volgens een bepaalde logica, mogen niet los van elkaar bekeken worden en je moet als leider op alle fronten tegelijkertijd aan de slag. Als je met strategie bezig bent, moet je ook bezig zijn met mensen en technologie. Dat is evident, want het zijn de medewerkers die de strategie in de praktijk uitvoeren, ondersteund door gepaste technologieën.

Het verschil maken

Maar je kan even goed technologie als startpunt nemen. Er bestaan zoveel digitale innovaties tegenwoordig. Wat zou relevant kunnen zijn? Wie goed zoekt, vindt. Uiteraard kan technologie nooit een doel op zich zijn. Het heeft geen waarde als je die zonder strategie implementeert en zonder rekening te houden met de mensen die ze effectief zullen moeten gebruiken.

Het loont tenslotte ook de moeite om vanuit de mensen te vertrekken. Mensgerichte organisaties houden rekening met de verzuchtingen van mensen door meteen in kaart te brengen hoe technologie daarbij kan helpen binnen de uitgestippelde strategie. Nieuwe inzichten hoeven dus niet per se vanuit strategie te vertrekken, ze kunnen er even goed toe leiden. Idealiter vinden de dimensies elkaar in een gulden snede.

Steeds opnieuw zoeken bedrijven naar nieuwe manieren om het verschil te maken: goedkoper, beter, sneller… Technologie is een belangrijke driver voor onze huidige economie. Je kan dus maar best het digitale normaal strategisch omarmen en dus ook de digitale transformatie die daaraan noodzakelijkerwijs vasthangt.

Digitaal normaal

De vraag is nu: hoe ga je dat ‘digitale normaal’ implementeren in de praktijk? Strategie, mensen en technologie vormen dan wel een natuurlijke drie-éénheid, maar zonder de concrete uitvoering kom je natuurlijk nergens. Het zijn niet per se de grote strategische beslissingen die het verschil maken, wel integendeel. Het zijn net de vele kleine dagelijkse beslissingen die de mensen nemen op de werkvloer, elke dag opnieuw, die een grote impact hebben.

Ga op zoek naar het goddelijk evenwicht tussen strategie, mensen, technologie en uitvoering van jouw organisatie. Voor elk bedrijf ligt dit punt ergens anders. Een one-size-fits-all aanpak die op elke organisatie toepasbaar is, bestaat niet. Alles hangt immers af van de staat waarin een organisatie zich bevindt; van hoe je je ‘digitaal’ verhoudt tot je rechtstreekse en onrechtstreekse concurrenten; van de mensen die mee aan het roer staan; van de sector waarin een organisatie zich bevindt. Sommige sectoren bevinden zich nu éénmaal al veel verder in de digitale spiraal dan anderen.

Om de complexiteit van een digitale transformatie aan te kunnen, kan je beroep doen op diverse modellen, tips & tricks. Hierdoor zie je hoe alles met alles te maken heeft en hoe je als leider hiermee dient om te gaan. Enkele voorbeelden:

* de digitale Fibonacci spiraal van de klant: je klant centraal plaatsen in je digitale transformatie is een no brainer. Zonder positieve obsessie voor je klant, sta je nergens. Dit betekent onder meer actief luisteren (zowel reactief als proactief), analyseren van wat je observeert (zowel individueel als in groep), en engageren & activeren (zowel bottom up als top down) om zo tot een voortschrijdend inzicht komen.

* de digitale Fibonacci spiraal van de medewerker: verbind de behoeften van de klant met de behoeften van je medewerkers. Neem je purpose grondig onder handen en vertaal dit in je strategie. Bekijk customer centricity en employee centricity niet los van elkaar. Ze bestaan door en met elkaar; hun band is eeuwig. Zorg ervoor dat mensen willen veranderen, want alles start bij goesting. En zorg er dan voor dat mensen ook kunnen veranderen. Op individueel niveau moet er gewerkt worden aan hyper awareness, digitale wendbaarheid en een digitale mindset om mee te blijven met het voortschrijdend evenwicht.

* de 8 axioma’s van ‘technologie is de nieuwe wiskunde’: technologie moet de organisatie ontzorgen en stabiliteit geven, maar moet tegelijkertijd ook de organisatie mee helpen veranderen door te innoveren. Het is én én, maar wie een goddelijk evenwicht zoekt moet er nog een derde dimensie bij betrekken. De implementatie van nieuwe digitale toepassingen is even belangrijk. Daar ligt het scharnierpunt waardoor een hele organisatie in beweging geraakt. Gebruik de kracht van tegengestelden om tot een betere besluitvorming te komen. Verzoen de lange termijn initiatieven met de korte termijn uitdagingen. Een digitale transformatie heeft namelijk geen echt eindpunt. De spiraal draait alsmaar verder. Technologische veranderingen stoppen nooit.

* de Concerns Priority Matrix van de digitale leider: als manager heb je de verantwoordelijkheid naar de organisatie toe om de juiste resultaten te boeken in lijn met de strategie van het bedrijf én met al je mensen. Om die gulden snede te bereiken is het belangrijk om bij elke probleemstelling deze drie elementen – strategie, mensen en uitvoering – in kaart te brengen. In dit model zitten acht mogelijke leiderschapsstijlen vervat, namelijk de mentor, de samenwerker, de uitdager, de ondersteuner, de directieve, de delegeerder, de micro-manager en de afwezige manager. Als digitale leider wordt je leervermogen danig op de proef gesteld. Leren leren in plaats van leren oplossen, jezelf telkens opnieuw uitvinden en dat durven blijven doen, daar draait het om.

Blijf zelf aan het stuur

Neem het voortouw in de digitale strategie die je voor je bedrijf uittekent. Wees de digitale leider die jouw organisatie nodig heeft. Belichaam zelf de digitale attitude die je van je medewerkers verwacht. Dat mag je niet uitbesteden. Zorg ervoor dat je zelf aan het stuur blijft zitten en de juiste vragen blijft stellen. Mensen voelen het verschil. Omarm de digitale transformatie in al zijn vormen en gedaanten, zonder compromissen te sluiten. Authenticiteit blijft een belangrijke communicatiegraadmeter en het digitale kan daar maar beter een onderdeel van uitmaken.

Een digitale transformatie doorvoeren is keihard werken; het overzicht bewaren en geen enkele dimensie van de bedrijfsvoering uit het oog verliezen. Het is essentieel om klantenobsessie te koppelen aan de bereidwilligheid om te veranderen én aan digitale wendbaarheid. Als het uiteindelijk allemaal klopt, dan schittert de gulden snede van de digitale transformatie. Aan jou om een Da Vinci van de digitale transformatie te worden.

Over de auteur: Tim Claes, Managing Partner van Trends Applied, schreef al meerdere boeken over leiderschap. In zijn nieuwste boek ‘De gulden snede van de digitale transformatie’ gaat hij op zoek naar dé gouden formule voor een geslaagde digitale transformatie. Met verfrissende modellen, concrete tips en tricks en een gedetailleerd masterplan waarmee je de digitale transformatiepuzzel concreet vast kan pakken en je organisatie in de juiste digitale flow kan krijgen.