De natuurlijke leider
De zin van een dagboek
Hoe waardevol zijn emoties voor een leider? Heb je die wel nodig in tijden van digitale transformatie?
Het is een ideaal moment om de vakliteratuur in te duiken. Deze keer zoek ik specifiek naar studies rond vaardigheden die leidinggevenden nodig hebben in het kader van digitale transformatie. Dat is tenslotte het thema bij uitstek waar bedrijfsleiders momenteel van wakker liggen.
Een minder altruïstische beweegreden is ook de nieuwe 100 procent online MBA-opleiding aan Vlerick Business School die me uitdaagt als lesgever. Over een digitale – en persoonlijke – transformatie gesproken. Tijdens deze zoektocht stootte ik op het boek ‘Emotional Agility’ van Susan David dat enkele jaren geleden door Harvard Business Review nog bekroond werd als ‘Idee van het Jaar’. Ik hoor u denken: wat heeft emotionele wend- baarheid in hemelsnaam met digitale transformatie te maken? Blijkbaar heel veel!
Men voorspelt dat we binnen 20 jaar het menselijk analytisch vermogen grotendeels zullen kunnen automatiseren. Maar digitale tools zijn vooralsnog niet in staat om emoties te voelen. Is dat een probleem? Misschien zijn emoties alleen maar stoorzenders die we beter kunnen uitschakelen? Fout. Hoe meer we digitaliseren, hoe groter het belang van emotionele wendbaarheid, zo argumenteert Susan David in haar boek.
Bottelaars
Emoties – zelfs negatieve – beschermen ons tegen slechte beslissingen en ze versterken onze interpersoonlijke relaties. Wanneer we kwaad zijn, zorgen emoties voor meer rechtvaardigheid en ethisch denken. Wanneer we droevig zijn, worden we getroost, wat onze sociale relaties versterkt. En wanneer we angstig zijn, zorgen emoties voor focus en meer voorbereiding.
Susan David raadt dan ook aan om emoties te behandelen als ‘data’. Ze gaat zelfs een stapje verder: enkel leiders die hun emoties als waardevolle ‘data’ beschouwen, zullen in de toekomst in staat zijn om de enorme hoeveelheid aan gegevens te kunnen verwerken.
Best wel een uitdaging, want in de Westerse bedrijfswereld worden emoties op de werkplek (zelfs positieve) al gauw als ongepast beschouwd. Als bedrijfsleider moet je ten allen tijde zakelijk en rationeel zijn. Dat leidt volgens Susan David echter tot twee dysfunctionele emotionele patronen.
Enerzijds heb je de ‘bottelaars’. Ze hebben de neiging tot rationaliseren. Ze stoppen hun emoties als het ware in een fles en doen de stop erop. Maar hoe meer je met die fles schudt, hoe hoger de druk. Tot de stop er op een gegeven moment af komt en de hele golf met onderdrukte emoties er uit spat.
Piekeraars
Anderzijds heb je de ‘piekeraars’. Deze leiders hebben de neiging om hun eigen emoties uit te vergroten en ze voelen zich schuldig bij de geringste emotie die ze ervaren. Volgens het onderzoek van Susan David is geen van beide patronen effectief.
Bij complexe data riskeren de ‘bottelaars’ door hun overdreven rationele focus op ‘de taak’ om onethische beslissingen te nemen. De ‘piekeraars’ zullen dan weer eindeloos gaan twijfelen aan hun eigen beslissingen en laat besluiteloosheid nu net nefast zijn in een de razendsnelle digitale wereld van harde data.
De oplossing? Ontwikkel je emotionele wendbaarheid. Dat doe je in drie stappen. Leer je eigen emoties (h)erkennen. Leer daarna die emoties te aanvaarden. En leer ten slotte om over die emoties te communiceren alsof het ‘data’ zijn. Een voorbeeld: ‘Ik merk dat ik me overweldigd voel door deze gegevens. Kan iemand mij de essentie even duiden?’.
Besmettelijk
Het ontwikkelen van deze competentie blijkt niet alleen voordelen op te leveren voor jou als leider, maar ook voor je organisatie. Emoties zijn immers besmettelijk. Ondernemingen waar leiders veel bottelen en piekeren, zijn typisch organisaties waar medewerkers druk ervaren rond wat ze zouden moeten voelen, zonder dat er aandacht is voor wat ze daadwerkelijk voelen.
Volgens Sigal Barsade (professor op Wharton University) en Olivia O’Neill (assistent professor op George Mason University) leidt dat tot het ontstaan van een angstcultuur die de algemene wendbaarheid van het bedrijf belemmert.
Het goede nieuws is dat je emotionele wendbaarheid vrij makkelijk kan ontwikkelen. Het enige wat je daarvoor moet doen, is vertragen. Want hoe sneller je gaat, hoe minder je voelt. Eén van de meest effectieve manieren van vertragen, blijkt… het bijhouden van een emotioneel dagboek. Met andere woorden: in een digitale wereld, is niets zo krachtig als een goed ouderwets dagboek!
