Als ondernemer moet je durven dromen

Topjudoka Ann Simons (foto) heeft sinds enkele jaren Wingmen. Dat is een incubator onder de vleugels van de Cronos Groep voor jonge ondernemers. Wingmen streeft in de eerste plaats streeft naar hun welzijn en zelfrealisatie. Haar ervaring als coach voor startende ondernemers resulteerden nu in het boek De zachte weg. De kernboodschap van het boek: als ondernemer moet je durven dromen.

Het is voor gewezen topsporters een logische volgende stap in hun carrière om coach te worden in hun sport of discipline. Af en toe gaat er ook eentje richting management en business coaching. Want of je nu sporter of ondernemer bent, om topprestaties te leveren is een vergelijkbare mindset nodig, klinkt het dan. Maar voor Simons voelde dit helemaal niet als een logische volgende stap in haar loopbaan. ‘Ik ben ervan overtuigd dat een succesvol bedrijf begint met een droom net zoals in topsport. Maar in topsport draait alles rond jou en iedereen is er om jou te ondersteunen. Een ondernemer is veel meer op zichzelf aangewezen en moet het allemaal zelf uitzoeken.’

‘Bij de Cronos Groep kreeg ik de kans om met jonge ondernemers te werken. Ik merkte dat ondernemen nog te veel gaat over resultaten, cijfers… maar dat er heel weinig aandacht is voor de persoon achter de cijfers. Er is vaak te weinig ruimte voor dromen, er mogen geen fouten gemaakt worden.’

Onthoud je waarom

Het waarom verdwijnt volgens Simons te vlug naar de achtergrond. Al beseft ze dat je als succesvol ondernemer gewoonweg te weinig tijd hebt om vaak bij het waarom van je onderneming stil te staan. ‘Ze zijn niet meer bezig met hun missie, met hun droom omdat ze geleefd en gestuurd worden door hun omgeving.’

‘Echt grote leiders blijven in alles hun droom voor ogen houden’, meent Simons. ‘En die droom staat altijd in dienst van de samenleving.’ In haar boek geeft ze het voorbeeld van Apple en Microsoft. Het innovatieve Apple wordt net op vlak van innovatie vaak ingehaald door het Verre Oosten, terwijl Microsoft marktleider blijft, omdat het veel meer stilstaat bij het waarom van wat het doet. ‘Bill Gates is altijd bezig gebleven met zijn missie namelijk mensen dezelfde kansen geven in het leven. In het geval van Microsoft deed hij dat door technologie toegankelijk te maken. Van Microsoft de marktleider maken was nooit zijn droom. Het geld dat hij daarmee vergaard heeft, herinvesteert hij in zijn liefdadigheidsprojecten om ook nu weer mensen aan dezelfde startlijn te zetten.’

‘Voor Steve Jobs en Apple was de missie challenging the status quo. En dat is wat elke iPhone deed zolang Jobs leefde. En ja, er zat op elke iPhone een betere camera en een sterkere processor, maar dat was voor Jobs bijkomstig. Voor Cook draait het net wel om meer megabytes en megapixels. Hij is die missie, die droom vergeten.’

‘Er wordt zoveel van je verwacht dat je een groot ego nodig hebt om je droom te kunnen waarmaken’

Ego vs. omgeving

Jarenlang je grote droom najagen, of het nu als sporter of als ondernemer is, vergt heel veel zelfvertrouwen en is bijna per definitie egocentrisch. ‘Dat is ook logisch’, zegt Simons. ‘Er wordt zoveel van je verwacht dat je een groot ego nodig hebt om je droom te kunnen waarmaken. Tegelijk zal een ondersteunend leider niet alleen zichzelf maar ook de ander goed moeten leren kennen. Dus moet je ook empathisch zijn en door je eigen ego heen kijken.’

Tegelijk moet je je volgens Simons beschermen tegen je omgeving. ‘Met succesvol zijn, win je weinig vrienden. In Vlaanderen is het bijna ongehoord om succesvol te zijn. We hebben niet de calvinistische cultuur van Nederland. Maar je mag je niet laten beperken door je omgeving. Ondernemerschap begint met de wens vanuit jezelf iets op te bouwen en te groeien. Als je omgeving je daarin belemmert, moet je een andere omgeving zoeken. Je kunt immers niet blijven vechten tegen een beperkende omgeving.’

Dromen in tijden van crisis

Wie dromen wil realiseren moet af en toe de confrontatie met zichzelf aangaan. Om dat te kunnen doen, moet je droom SMART zijn (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden). Simons raadt aan je grote droom op te breken in kleine stapjes met tussentijdse doelstellingen en mijlpalen. Maar ze begrijpt ook dat dit moeilijke tijden zijn om nog te durven dromen.

‘Je moet ook durven accepteren dat het soms lastig is. Tijdens de lockdown was het plots gepermitteerd om eerlijk te antwoorden op de vraag hoe het gaat. Maar ik heb de indruk dat we nu weer de schijn moeten ophouden en weer moeten doen alsof we elke dag een geweldig leven hebben. Niets is minder waar: je moet die façade niet per se ophouden’, aldus Simons.

‘Een ondernemend leider wil de toekomst niet controleren maar creëren. Hij of zij moet vanuit zichzelf, vanuit zijn of haar eigen dromen, nieuwe dingen bedenken en die samen met zijn of haar team vormgeven’, zegt Simons. ‘Een manager kijkt eerst naar de opgelegde strategie en de budgetten en stelt dan een plan op. Zo kan hij of zij op papier of in Excel althans, vat krijgen op de toekomst. Het gevaar is dat de managers die de toekomst niet kunnen of willen creëren, die proberen te controleren door zich autoritair op te stellen. Dan krijg je conservatief leiderschap.’

Ondersteunend leiderschap

In haar boek maakt Simons een onderscheid tussen de ondernemende leider en de ondersteunende leider. ‘In praktijk zit je als leider ergens op het spectrum dat gaat van extreem ondernemend leider naar extreem ondersteunend leider. Ik ben zelf allerminst al een extreem ondersteunend leider. Ik merk dat ik zelf nog te veel voldoening haal uit zelf iets creëren en zelf resultaten behalen om me louter te kunnen richten op het ondersteunen en ontwikkelen van anderen.’

Als ondersteunende leider heb je natuurlijk dromen die je wilt realiseren. Tegelijk mogen ze volgens Simons geen verwachtingen koesteren tegenover anderen. ‘Op het moment dat we verwachtingen hebben, vullen we namelijk voor de anderen in wat ze volgens ons zouden moeten doen. De kern van ondersteunend leiderschap schuilt erin de anderen te empoweren, hen te respecteren zoals ze in elkaar zitten, en volgens zijn of har kijk op de wereld. Dat lukt niet als we onze eigen verwachtingen blijven opdringen’, lezen we in haar boek.

Simons is de eerste om te erkennen dat het een moeilijk evenwicht is, vooral voor ambitieuze mensen die snel willen gaan en het gevoel hebben dat anderen te traag gaan. ‘Ik heb het daar zelf ook heel lastig mee. Bij mensen een zaadje planten en de goede omgeving creëren lukt me wel. Maar als ondersteunend leider moet je mensen vertrouwen en laten groeien. Een inclusief leider weet perfect wanneer hij of voor die eigen droom moet gaan en zijn of haar team moet pushen. Maar hij of zij weet ook dat hij of zij af en toe ook de verwachting tegenover zijn of haar mensen moet loslaten. Die balans vinden is het moeilijkste aspect van leiderschap.’

De zachte weg: Ondernemen is belangrijker dan winnen van Ann Simons verscheen begin september bij uitgeverij Lannoo Campus