De uitdaging van vandaag: een bredere kijk op welzijn

Het lijdt weinig twijfel dat burn-out bij medewerkers een symptoom is van moderne werkplekken die steeds sneller, complexer en veeleisender worden. Ons brein kan deze snelle veranderingen ook niet zo goed meer volgen.

Wie aan gezondheid denkt of hierover spreekt, denkt echter steeds aan zieke mensen die thuiszitten. We hebben er zo bijna 500.000 in België vandaag, ze zijn langer dan één tot drie jaar thuis.

Maar wellbeing gaat veel verder dan het voorkomen van ziektes. Het is ook van groot belang en essentieel om toptalent te blijven boeien, te binden en te behouden en dus te inspireren, waarbij een bewust en mensgericht leiderschap dit kan bewerkstelligen.

In een positieve, gelukkige en gezonde staat van ‘zijn’ zit het goed met onze lichamelijke gezondheid. We hebben voldoende energie om echt te doen wat we graag willen doen, liefst vanuit onze passies. Dan is er sprake van ‘zinggeving’ en ‘wel in je vel’ zitten. Dat is de basis van alles.

Wellbeing kan worden gestimuleerd door gezonde eet- en slaapgewoonten en regelmatige lichaamsbeweging. Het lichamelijk welzijn is al jaren ingeburgerd. We zetten meer en meer hierop in, ook omdat dit aspect het gemakkelijkste is om te meten. De impact van lichaamsbeweging is dadelijk te zien.

Maar het fysieke welzijn is nog maar het topje van de ijsberg. Ook dat deel van de ijsberg dat zich onder water bevindt is belangrijk om te verzorgen, zodat dat de productiviteit van medewerkers en het happiness-gevoel op de werkplek de hoogte zullen ingaan.

Veel werkgevers beginnen effectief in te zien dat ze invloed kunnen hebben op het gedrag van hun medewerkers, goed leiderschap kan al veel verhelpen. Werkgevers kunnen een grote rol spelen in het inperken van ongezond gedrag, dat kan leiden tot kostbare chronische aandoeningen, of die nu fysiek of mentaal zijn.

Welzijn, welbevinden, wellbeing en zingeving, je goed in je vel voelen omvat dus een bredere kijk dan alleen letten op slaap, gezond eten en regelmatig bewegen. Net die bredere kijk op verschillende dimensies is de uitdaging van vandaag.

Mentaal welzijn, of veerkracht, wordt op een bepaald moment in ons leven een grote uitdaging voor ieder van ons. Ons gedrag kan soms stuurloos worden als reactie door een onverwachte gebeurtenis, een emotie waar we niet goed van weten hoe ermee om te gaan of gewoon door de druk die steeds anders aan het worden is en we daar ieder van ons anders mee omgaan.

Meer en meer beginnen werkgevers het belang in te zien van de mentale gezondheid van medewerkers. Ze beseffen wel degelijk dat ook dit een positief welzijnsresultaat geeft. Ze beginnen dan ook hun medewerkers te verzekeren voor hun mentale gezondheidszorg. Of ze nemen diensten voor mentale gezondheidszorg op als onderdeel van hun salarispakket.

Hoe mooi zou het zijn als er in dat salarispakket voortaan ook een welzijncheque zou komen? Of noem het een energiecheque, of een kredietkaart om aan je eigen welzijn te kunnen gaan werken. Net als een maaltijdcheque. Als de verantwoordelijkheid wordt gedeeld, zal de gedragsverandering automatisch volgen.

Wie gooit er nu een maaltijdcheque in de vuilbak of laat zijn geldigheidsdatum verlopen? Niemand, want iedereen heeft er een stukje aan mee betaald: overheid, werkgever en medewerker.

Net zoals een auto regelmatig naar de garage moet voor een onderhoud, zijn er ook voor ons een aantal zaken die we steeds goed moeten onderhouden. Het is nodig om af en toe stil te staan bij een aantal belangrijke punten om ons positief gezond te houden in onze bovenkamer.

Houden van wat je elke dag mag en kan doen in je job is er zo eentje, noem het gerust ‘loopbaancontentement’. Een andere belangrijke is dat je goed omringd bent door de juiste vrienden, gezin, familie, die je aan het lachen brengen en die een goed gesprek met je kunnen hebben, die je kan vertrouwen, noem het je ‘sociale welzijn’.

Geen geldproblemen hebben en de touwtjes niet steeds aan elkaar proberen te knopen, is een basis om je ‘financieel welzijn’ op peil te kunnen houden.

Niet te onderschatten, zeker nu in coronatijden is de plek waar je iedere dag opstaat en gaat slapen, waar je tot rust komt en waar je een thuisgevoel wil hebben. Van die plek houden, of dat nu in de natuur is of in een stadsomgeving doet er niet toe, is een hele belangrijke om je goed in je vel te voelen voor je mentale veerkracht.

Als je weinig piekermomenten hebt en je bent iemand die zich goed kan aanpassen en flexibel kan opstellen in deze drukke en steeds veranderlijke, complexe en onduidelijke wereld, dan kan je zeker spreken van een goed mentaal welzijn.

Net zoals we ons lichaam stretchen en onze spieren dagelijks trainen is het minstens even belangrijk om ons brein te stretchen en de neuroplasticiteit steeds te stretchen, banen breder te maken naar ons voorste brein – de prefrontale cortex – die ervoor zorgt dat we steeds rustig en sereen de juiste beslissingen kunnen nemen en in iedere moeilijke situatie een oplossing kunnen detecteren.

Fysiek welzijn, mentaal welzijn, sociaal welzijn, financieel welzijn… Als we geen zorg dragen op al deze verschillende niveau’s zal ons welzijnmechanisme falen. Dan gaan werkgevers, mutualiteiten en overheid nog hogere kosten tegemoet.

Het is alle dagen duidelijker aan het worden dat voor iedere werkgever met een groot of klein, bedrijf de kosten van een slecht welzijnsbeleid veel verder zullen gaan dan de kosten van de extra verzekeringen die ze kunnen aangaan.

Een simpel welzijnsprogramma op de werkplek, zelf al is dit zeer goed bedoeld, biedt niet het benodigde soelaas. De waarde en de impact van goed georganiseerde wellbeingprogramma’s hangt heel sterk af van de kwaliteit en de diepgang van de programma’s, maar nog belangrijker om dit te laten slagen is de bedrijfscultuur.

Medewerkers binnen bedrijven waar reeds mooie programma’s worden aangeboden, zijn zich nog te weinig bewust of op de hoogte van de belangrijkheid en de verantwoordelijkheid die ze zelf in eigen handen kunnen nemen. Slechts 18% neemt deel aan deze programma’s en ondertussen maar verder blijven kreunen en klagen…

De corporate wellbeing programma’s bevatten daarom best de nodige inspiraties van de volledige directie en moeten bovendien worden ondersteund met een community van ambassadeurs in het bedrijf.

Als politiek, werkgever, leidinggevende en medewerker zouden beseffen dat met kleine nieuwe veranderingen een aantal grote stappen kunnen gemaakt worden. Dan zouden we snel kunnen overgaan naar een  goed geleefd leven vol zin en plezier.

Laat ons samen gaan voor een geïntegreerd welzijnsbeleid in ieder bedrijf, laat ons dit op nummer 1 zetten van de agenda. Je zult misschien verbaasd zijn over wat je ontdekt en hoe rijk je zal worden in je leven. En dan gaat het niet over de rijkdom van het materiële.