Cultuur veranderen? Vechten tegen windmolens

We zitten volop in transformatie en welke impact heeft dat op ons als mens? Samenwerking, lean, agile, betekenis, autonomie, innovatie, feedback, vertrouwen, kennisdeling. Enkele van de meest populaire buzzwords in het managementjargon van nu. Combineer deze elementen in de juiste mix en wat je krijgt is een organisatie waar de energie er vanaf spat.

Maar in realiteit zijn deze organisaties vandaag nog bijna niet te vinden. Dat komt natuurlijk omdat een cultuur zich niet makkelijk laat creëren, laat staan veranderen. Je eigen gedrag veranderen is al moeilijk genoeg, een hele organisatie aanpakken komt al snel neer op vechten tegen windmolens. Dat ondervind ik zelf ook.

Er wordt heel veel gepraat over verandering, over meer menselijkheid, enzovoort. Een aantal jaren geleden verkondigde ik deze boodschap ook al, dus voor mij is er niets nieuws. Het is alleen grappig dat leidinggevenden vroeger binnen bedrijven de reputatie niet wilden hebben om over gevoel en kwetsbaarheid te spreken. Niet durfden zeggen dat het allemaal wat snel gaat en dat ze wat onstabiel in hun schoenen staan.

Nu blijkt dat diezelfde leidinggevenden er al over durven praten, maar of ze er al werkelijk iets aan doen? Daar is nog veel werk aan de winkel, laat staan dat bedrijven er geld in willen investeren. De mentaliteit is nog vaak: beter oplossen als het zover is en niet te veel investeren in het proactieve.

Leidinggevenden willen vandaag vooral aan hun eigen reputatie werken. Bedrijven willen met marketingacties vaak de juiste woorden gebruiken voor een betere reputatie in de markt en ze denken daardoor meer resultaat te krijgen. Maar de echte verandering van eigen gedrag en een effectieve cultuurverandering is er vandaag zeker nog niet voldoende. De mens is even de pedalen kwijt en zit in volop een eigen transformatie. We hebben vandaag een mensencrisis.

Leiderschap draait om geloofwaardigheid, het vermogen om vertrouwen te creëren en empathie te hebben. Het vermogen zich te verplaatsen in medewerkers dus. Geloofwaardigheid creëer je door de dingen altijd te vertellen zoals ze zijn, ook wanneer het gaat om slecht nieuws. Minder schrik hebben voor ‘wat gaan ze niet denken’ of ‘is dat wel goed voor de reputatie van ons bedrijf?’ Maar gewoon zeggen hoe het echt is. Vertellen hoe het echt staat met het bedrijf en met jezelf als mens en dat gedrag ook durven tonen, zal vast nog voor veel crisissituaties zorgen. Maar er is hoop. Praten doen we er al over… nu nog echt veranderen!