Waarom je vooruitgang gerust mag omarmen

‘Digitalisering? In onze sector werkt men nog op een traditionele manier: klanten bellen ons liever en zien onze vertegenwoordiger graag langskomen.’ Of, ‘ons product moet je voelen, dat kan niet op internet’. Quotes die hoewel steeds minder de regel, geen uitzondering zijn. Net als met klimaatverandering, wordt ontkenning vaak weerstand: ‘Millennials moeten eens begrijpen dat… ‘

Onlangs woonde ik, tijdens een weekje MIT in Boston, een college bij van Future of Work-autoriteit Sophie Wade. Haar Embracing progress – een boek zo enthousiast over dit nieuwe tijdperk dat ik het zelf had willen schrijven – is een pleidooi voor flexibel en doelgericht werken om de uitdagingen van deze digitale tijd te omarmen. We waren al vertrouwd met de door Stan Shih, oprichter van Acer, destijds geïntroduceerde smiling curve, die ons toonde hoe onze aandacht moest verschuiven naar die aspecten die in de waardeketen grotere output begonnen te genereren: research, branding, marketing… Dat vereiste groeiende kennis in die domeinen, meer nog dan in de traditionele (productie, financiën, logistiek…).

Digitalisering kwam daar bovenop, maakte de cycli korter, en haalde bestaande paradigma’s steeds opnieuw overhoop. Dat vereiste nog meer, steeds nieuwere kennis. En daar wringt het schoentje vaak. ‘We willen maar niet levenslang leren’, concludeert de Nationale Bank in haar jaarverslag. Het blijft aartsmoeilijk om Belgische werknemers – waarvan er te weinig een opleiding volgen – met de neus in de boeken te krijgen.

Die ‘verspilling van menselijk kapitaal’ bleek nog eens tijdens de recente ontslagronde bij Carrefour, waar als onderliggende redenen onder meer het ‘te laat maken van de digitale omslag’, en ‘te weinig inzetten op (her) scholing van personeel’ werd aangehaald.

In zijn Plan Peeters, stelt de Minister van Werk zich als doel de opleidingsinspanning per werknemer naar vijf dagen per jaar te stuwen, om in de pijlsnel veranderende en steeds digitalere wereld mee te blijven. Ook Minister van Digitale Agenda De Croo kwam met het plan om levenslang leren tot hoeksteen van ons sociaal contract te maken om de uitdagingen van de digitale revolutie aan te gaan.

Maar ook bedrijfsleiders, in ons groeigedreven kmo-landschap vaak aandeelhouders, moeten bijleren. Digital is immers ongemerkt ook hun core business geworden. In de slipstream van hoogbejaard Frans filosoof en wetenschapshistoricus Michel Serres’ manifest C’était mieux avant!, waarin hij de ‘knorrige opa’s die vooruitgang willen tegenhouden, en ons belemmeren hoopvol vooruit te blikken’ de mantel uitveegt, vormde zich een consensus over de échte sleutelvaardigheden voor ondernemers van nu. Dat lijstje van 7, met zowel hard- als softskills, bevat generiek digitale componenten en sluit af met: ‘Leren leren’. Daarmee is de cirkel rond: indien we de trend van dalende levensduur van onze KMO’s willen keren, is dàt onze grootste uitdaging.